Parabens là một nhóm hóa chất được sử dụng rộng rãi với vai trò làm chất bảo quản trong công nghiệp mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm. Gần đây, một số nghiên cứu cho thấy ParapenS có thể gây xáo trộn estrogen...
Các hợp chất parabens và các muối của chúng được sử dụng chủ yếu nhờ vào đặc tính kháng vi khuẩn và kháng nấm của chúng. Parapens “tả xung hữu đột” từ dầu gội đầu, gel cạo râu, kem đánh răng cho tới thực phẩm, thuốc men...
Parabens có trong thành phần nhiều sản phẩm hóa mỹ phẩm
Nói một cách “sặc mùi” hóa học thì parabens là những esters của para-hydroxybenzoic acid. Những loại parabens thông dụng được thấy ghi trên các nhãn sản phẩm bao gồm methylparaben (ký hiệu E218), ethylparaben (E214), propylparaben (E216)... Parabens được đưa vào thực phẩm cách nay hơn 50 năm.
Gần đây, nhiều nghiên cứu cho thấy parabens là những chất có thể gây ra những xáo trộn estrogen cho nên một số công ty, hãng xưởng đã “ngoan ngoãn” tự cắt giảm lượng parabens trong các sản phẩm của họ. Những nghiên cứu này đã chỉ ra “mặt tối” của parabens bao gồm:
Phản ứng dị ứng: đối với da bình thường parabens không gây kích ứng và không gây mẫn cảm da, tuy nhiên nó sẽ gây kích ứng trên những người bị dị ứng với parabens.
Ung thư vú: parabens có thể “nhái” hoóc-môn estrogen vốn làm ngòi nổ cho sự phát sinh ung thư vú. Parabens cũng tìm thấy trong các ung bướu vú vì vậy các nhà nghiên cứu khuyên rằng nên thận trọng khi xịt các sản phẩm khử mùi hay bôi lotion có chứa parabens ở gần ngực hoặc trên ngực. Tuy nhiên, những nghiên cứu về tác hại gây ung thư vú của parabens vẫn còn gặp nhiều tranh cãi.
Tác động lên hệ sinh sản của giống đực: một nghiên cứu được thực hiện tại Nhật cho thấy rằng tiếp xúc với parabens sẽ tác động lên sự tiết testosterone cũng như những chức năng tổng quát về hệ sinh sản ở chuột đực. Tuy nhiên, đây chỉ là thí nghiệm trên thú vật.
Lão hóa da: nhiều nghiên cứu cho thấy khi thoa các mỹ phẩm có chứa methylparaben lên da thì chúng có thể phản ứng với tia UVB làm cho da bị lão hóa một cách nhanh chóng đồng thời sẽ gây tổn hại DNA.
Theo ước tính, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, một người “sành điệu” sẽ “lai rai” khoảng 77,5mg parapens cho một ngày, lượng parabens này được tính từ tất cả mọi nguồn từ mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm. Riêng thực phẩm được ước tính là 2,5mg parapens/ngày, các sản phẩm chăm sóc cơ thể và mỹ phẩm là 50mg/ngày và dược phẩm và thực phẩm chức năng là 25mg/ngày.
Vì “nghi án” parapens gây ung thư, cho nên các nhà y học khuyên người tiêu dùng nên hướng đến các sản phẩm không có chứa parabens. Những sản phẩm này sẽ ghi một câu “ăn tiền” là không chứa parabens (paraben-free).
DS. NGUYỄN BÁ HUY CƯỜNG
(ĐH Murdoch- Úc)